![]() |
मराठी म्हणी व त्यांचे अर्थ |
मराठी म्हणी
1. पळसाला पाने तीनच – कोठेही गेलं तरी परिस्थिती तीच असणे .
2. नाचता येईना अंगण वाकड – आपल्यातील उणीवा झाकण्यासाठी दुसऱ्या वस्तूला नावे ठेवणे .
3. ताकाला जाऊन भांड लपवू नये – एखादी गोष्ट आपणास हवी असल्यास ती स्पष्टपणे मागावी .
4. लहान तोंडी मोठा घास – लहान माणसाने मोठ्याला उपदेश करणे .
5. हातच्या काकणाला आरसा कशाला – समोर दिसणारी गोष्ट पाहण्यासाठी आरसा वापरण्याची गरज नाही .
6. दिव्याखाली अंधार -कितीही सद्गुणी माणूस असला तरी त्याच्यात एखादा दुर्गुण असतोच .
7. गर्वाचे घर खाली – गर्विष्ठ माणसाचा गर्व कधीही नाहीसा होतो .
8. एक ना धड भाराभर चिंध्या – सर्व कामे अर्धवट ठेवल्यामुळे एकही काम पूर्ण होत नाही .
9. आयत्या बिळात नागोबा – दुसऱ्याच्या कष्टावर स्वार्थ साधणे .
10. वासरात लंगडी गाय शहाणी – अडाणी लोकांत अर्धवट शहाण्याला मोठेपण लाभते .
11. माकडाच्या हाती कोलीत – मुर्खाला नको ते अधिकार देणे .
12. पाण्यात राहून माशाशी वैर करू नये – जेथे राहायचे तेथील माणसांशी वैर करू नये .
13. अति तेथे माती – कोणत्याही गोष्टीच अतिरेक हा नुकसानकारकच ठरतो .
14. अंथरून पाहून पाय पसरावे – ऐपतीच्या मानाने खर्च करावा .
15. आधी पोटोबा मग विठोबा – आधी स्वार्थ मग परमार्थ .
16. अति शहाणा त्याचा बैल रिकामा – स्वतःला शहाणा समाजनाऱ्याकडून काहीच काम होत नाही .
17. आंधळा मागतो एक डोळा देव देतो दोन डोळे – किमान लाभाची अपेक्षा केली असता , अपेक्षेपेक्षा अधिक लाभ होणे .
18. अडला हरी गाढवाचे पाय धरी – शहाण्या माणसाला प्रसंगी मूर्खाची विनवणी करावी लागते .
19. आलीय भोगासी असावे सादर – जे नशीब असेल ते भोगायला तयार राहणे .
20. आंधळे दळते आणि कुत्रे पीठ खाते – एकाच्या कष्टाचा दुसऱ्याने फायदा घेणे.
मराठी म्हणी
21. आवळा देऊन कोहळा काढणे – क्षुल्लक गोष्टीच्या मोबदल्यात मोठा लाभ करून घेणे .
22. ऊस गोड लागला म्हणून मुळासकट खाऊ नये – एखादी वस्तू आवडली म्हणून तिचा अतिलोभ बाळगू नये .
23. उतावळा नवरा गुडघ्याला बाशिंग – उतावळेपणाने मुर्खासारखे वर्तन .
24. उथळ पाण्याला खळखळाट फार – अंगी गुण थोडे असताना ते अधिक असल्याचे प्रदर्शन करणे .
25. लेकी बोले सुने लागे – एकाल उद्देशून पण दुसऱ्याला लागेल असे बोलणे.
26. कामापुरता मामा – स्वार्थापोटी गोड बोलणारा मतलबी माणूस .
27. कोळसा उगळावा तितका काळाच – दुष्ट माणसाबद्दल अधिक विचार केला असता त्याची अधिक दुष्कृत्य उघड होणे .
28. नावडतीचे मीठ अळणी – नावडत्या माणसाने केलील गोष्ट वाईटच वाटते .
29. ताकापुरती आजी – स्वार्थ साधण्यासाठी एखाद्याची स्तुती करणे .
30. बैल गेला नि झोप केला – एखादी गोष्ट टाळून गेल्यावर त्यासाठी केलेली व्यवस्था व्यर्थ ठरणे .
31. बुडत्याचा पाय खोलात – माणसाची अवनती होऊ लागली की ती सर्व बाजूंनी होते .
32. पाचामुखी परमेश्वर – पुष्कळ लोक जे बोलतात तेच योग्य मानणे .
33. भिक नको पण कुत्रा आवर – ज्याच्याकडे मदतीच्या अपेक्षेने जावे त्याच्याकडून
मदत न मिळता , उलट संकट ओढवणे .
34. डोळ्यात केर कानात फुंकर – भलत्याच ठिकाणी उपाय करणे .
35. कानामागून आली नि तिखट झाली – नंतर येणाऱ्याचा थाट वाढणे .
36. कोल्हा काकडीला राजी – क्षुद्र माणसे क्षुद्र वस्तूच्या प्राप्तीने संतुष्ट होतात .
37. खाण तशी माती – आईवडिलांचे गुणावगुण पुढील पिढीमध्ये आढळणे .
38. घरोघरी मातीच्या चुली – सर्वत्र सारखीच परिस्थिती असणे .
39. चोराच्या मनात चांदणे – आपले दुष्कृत्य उघडकीस येईल अशी सदैव भीती असणे .
40. खाई त्याला खवखवे – जो दुष्य्कृत्य करतो त्याच्या मनात भीत असते .
41. नाकापेक्षा मोती जड – कमी दर्जाच्या मानसाला अधिक महत्व येणे .
42. पुढच्यास ठेच मागचा शहाणा – दुसऱ्याचा अनुभव पाहून त्यातून धडा शिकणे .
43. देश तसा वेश – परिस्थिती लक्षात घेऊन त्यानुसार वागणे .
44. खायला काळ भुईला भार – निरुद्योगी मनुष्य सर्वांना भारभूत होतो .
45. भित्यापाठी ब्रम्हराक्षस – भित्र्या माणसावर अनेक संकटे कोसळतात .
46. सरड्याची धाव कुंपणापर्यंत – सामान्य कुवतीच्या माणसाची भेट विशिष्ट मर्यादेपर्यंत असणे .
47. शितावरून भाताची परीक्षा – एखाद्या वस्तूच्या छोट्या भागावरून संपर्ण वस्तूची परीक्षा करणे .
48. विनाशकाले विपरीत बुद्धी – विनाशकाल आला की माणसाची बुद्धी फिरते .
49. आधीच तारे त्यात शिरले वारे – आधीच इच्छा नसताना नकारार्थी गोष्ट घडणे .
50. साखरेचे खाणार त्याला देव देणार – भाग्यवानाला सर्व परिस्थिती अनुकूल असते .
0 Comments